Tijdens en net na de broedperiode krijg ik wekelijks vragen of ik wil meekijken met gekocht of uitgebroede kuikens. Want zijn het nu eigenlijk hennen of hanen? Hoe makkelijk is het dat je zelf kunt kijken of je ze uit elkaar kan halen. En natuurlijk zijn er altijd de ’twijfelgevallen’ dus blijf mij gerust vragen dan kijk ik met je mee!
Vergelijk altijd kuikens van dezelfde leeftijd! Dus bijvoorbeeld niet een brahma kuiken van 3 weken vergelijken met een kuiken van 5 weken. Hier zit al snel een enorm verschil in waardoor onderstaande methodes niet betrouwbaar zijn!
Brahma
Bij brahma’s kan het soms wat lastig zijn om het met zekerheid te zeggen. De methode die ik gebruik is op basis van de schouderveren. Bij hennen groeien de veren 9 van de 10 keer sneller dan bij hanen. Ik zeg 9 van de 10 keer want er glipt ook wel eens een haantje tussen die wel al sneller veren krijgt. Of een hennetje die achterloopt in het ontwikkelen van de veren. Maar toch is deze methode redelijk correct, de veren worden zichtbaar rond 2 a 3 weken. Vergelijk alleen kuikens van dezelfde leeftijd, uiteindelijk krijgen alle kuikens natuurlijk deze veren maar bij hanen duurt het net wat langer. Ook verschilt het enorm per kleurslag, de gezoomde kleuren groeien sneller dan de geparelde kleuren. Vergelijk dus ook dezelfde kleuren met elkaar. Wil je iets meer zekerheid wacht dan tot ze een week of 5/6 dan beginnen de kammen van de hanen rood te worden en kun je ze op deze manier nog extra herkennen. Wil je 100% zekerheid wacht dan tot een week of 15, dan zie je de puntige sierveren rond de hals en het zadel van de haan.
2 weken oud
2 weken oud
2 weken oud
2 weken oud
Onder: afgeronde veren = hen
USA zijdehoen
De zijdehoenders zijn het moeilijkst, hierbij kan het soms maanden duren voordat je het echt zeker weet. En soms zijn er twijfelgevallen waarbij je echt moet wachten tot ze een ei leggen of niet. Maar ook kun je ze DNA seksen, hierdoor weet je met een zekerheid van 99,9% op jonge leeftijd al wat hennen en hanen zijn. Dit kan al vanaf dag 1. Ook zit er een verschil in de kleurslagen, mottled en koekoek kuikens hebben namelijk een lichte huid. Zo kun je rond de 4/5 weken bij de haantjes al een beginnende rode kam zien. Verder kun je na 10 weken soms al een duidelijke verdikte kam zien bij hanen en na 15 weken krijgen de hanen vaak sierveren. Soms kan het ook nog wat langer duren, dit is echt per hen/haan verschillend. Denk er om dat hennen met 20 weken ook een rode of dikkere kam kunnen krijgen! Bij (jong) volwassen hanen zie je voornamelijk de sprieten in hun kuif, deze steken er uit. Ook groeit de kuif iets meer naar achter wanneer ze jong zijn.
Faverolle
Bij Faverolles is het gelukkig heel makkelijk en altijd 100% juist! Faverolles hebben namelijk de kleurslag zalm, en bij deze kleurslag zijn de hennen altijd licht en de hanen donker. Wacht dus even tot ze een week of 2 a 3 oud zijn, zo kun je ze makkelijk herkennen.
Cochin
Bij de Cochins kun je na 3 a 4 weken, soms iets eerder en soms iets later het geslacht zien doormiddel van de kam en lellen. Haantjes krijgen echt duidelijk rode kammetjes en lellen. Waar hennen dit pas krijgen wanneer ze 20 weken zijn en tegen de leg aan zitten. Ook bij de Cochins zitten er heel soms twijfelgevallen tussen, het kammetje is dan bijvoorbeeld wel wat groter maar niet heel rood. Wil je het 100% zeker weten dan kun je of een DNA test laten doen of wacht tot ze rond de 15 weken oud zijn. Dan krijgen de haantjes sierveren, dit zijn puntige veren rond de hals en het zadel van de haan.
Bij bovenstaande foto zie je goed het verschil in de sierveren. Beide hebben een rode kam, die van de haan iets groter maar die was eerst ook net zo klein als die van de hen. Het grote verschil zit hem op jonge leeftijd rond de 15 weken dus in de ontwikkeling van de sierveren. Bij banen dus puntig en bij hennen rond.
Kwartel
Bij onze kwartels kun je het niet aan de buitenkant zien, tenminste niet aan de kleurslag wat bij sommige kleuren wel mogelijk is. Maar er is een andere methode, kwartel haantjes produceren bij voldoende warmte en licht (in het broedseizoen) vanaf 6 a 7 weken schuim (sperma). Dit kun je bekijken door rustig de cloaca te openen, soms moet je een beetje druk zetten maar vaak komt het schuim er bij haantjes direct uit. Pas op dat je de cloaca niet naar jezelf toe richt want er wil nog wel eens mest meekomen haha. Maar zodra er schuim uitkomt weet je 100% zeker dat het een haantje is. Bellen zijn soms ook mest dus zoek echt naar duidelijk schuim zoals op de foto’s. Vind je dit spannend om te doen dan kun je ze ook observeren en kijken wanneer ze mesten, het schuim zit vaak ook op de mest van de haantjes. En je kunt ze uiteraard zien kraaien op een gegeven moment. Daarnaast leggen hennen met soms 6 a 7 weken al een ei en zijn de hennen vaak wat groter/forser dan de hanen.
Ik hoop dat ik het doormiddel van de uitleg en foto’s wat duidelijk heb kunnen overbrengen. Ik zou zeggen probeer het zelf eens bij je kuikens en stuur mij gerust foto’s wanneer je twijfelt. Stuur altijd een foto van de kip terwijl hij staat, dus niet terwijl je hem of haar vasthoud. Het beste is een foto van de gehele kip van de zijkant met eventueel als toevoeging een foto van de kam. Succes!